Sessizin Payı uzun süredir okuma listemdeydi. Çok kişiden okumam gerektiğini telkinini almıştım, bir türlü sıra gelmemişti. Nihayet Yanlış Okumalar’ın yaz başı okumalarına dahil ettim, iyi ki de etmişim.

Kitap 5 denemeden oluşuyor. Her bir deneme, belli bir tema altında farklı kitap ve yazarları karşılaştırıyor. Kimi zaman kitaplardaki büyük sorular, kimi zaman yazarların belli bir meseleyi ele alış biçimleri tartışma konusu ediliyor. Merkezdeki kitap ve yazarlara, çoğunca değinilip geçilen başka eser ve yazarlar da ekleniyor. Böylece ortaya Dostoyevski’den Tolstoy’a, Kemalettiğin Tuğcu’dan Orhan Kemal’e, oradan Peyami Safa’dan Coetzee’ye oldukça geniş bir yelpazede edebiyat sağladığı imkanlarla siyasetin anahtar kavramlarına dair bir tartışma alanı yaratılıyor.

Kitapta bahis konusu edilen kitap ve yazarlardan aşina olduklarınız söz konusu olduğunda, farklı ama dikkatli ve derinlemesine görme kabiliyetine sahip bir gözün o bildiğiniz eserleri nasıl ince ince teşrih masasına yatırdığını görüp, belleğinizin biraz arka taraflarında kalmış değerlendirmelerinizi yeniden gözden geçiriyorsunuz. Uzaktan bildiğiniz veya hiç okumadığınız kitap ve yazarlarla karşılaştığınızda ise, usta işi kısa özetler metinden uzaklaşmanıza izin vermiyor.

Dostoyevski’nin Raskolnikov’a sordurduğu soruyu önce Jacques Vergés’le birlikte sormak, arkasından Kenan Evren’in de aynı soruyu sorup sormayacağını tartışmak, diğer yandan Jean Améry’nin tanıklığında 12 Eylül işkencecilerini yargılattıran Gürbilek, metinler arası ilişkilerin, bir metni okuma imkanlarının zenginliğinin farkına varmamızı sağlıyor.

Yanlış Okumalar toplantısında kitap üzerine yaklaşık iki saat konuştuk. Konu konuyu açtı. Kitabın tartışmaya davet ettiği öyle çok konu vardı ve her bir konu öyle derindi ki, istediğimiz her şeyi konuşamamanın üzüntüsüyle ayrıldık. Bunun yanında kendi adıma not ettiğim, okunacaklar listesine eklediğim veya mevcut listemin üst sıralarına çıkardığım kitaplar da oldu. Nihayet, Gürbilek’in diğer kitapları da okunmak üzere listeye girdi. Okuma deneyiminin ve tartışmanın verdiği heyecanla, kısa da olsa böyle bir okuma raporunu yazmayı kendime ödev addettim.