Amerikan siyasi sistemi yazılı bir anayasa üzerine kuruludur. Amerikan Anayasası (the Constitution) 7 maddeden oluşur. Amerikan Anayasasının maddelerinden bahsederken article kelimesini kullanmalısınız. Örnek:
The American Constitution consists of 7 articles.
According to the Article 5 of the Constitution…
Bu yedi madde, Anayasanın ilk kabul edildiği hâlini yansıtır ancak Anayasa zaman içinde değişmiştir. Bu değişikliklerden bahsederken “amendment” kelimesini kullanmalısınız. Örnek:
The 17th amendment was proposed in 1912 and was completely ratified by 1913.
Amendment kelimesi özellikle belli bir değişikliğe, sırası da belirtilerek kullanıldığında genelde baş harfi büyük yazılır.
Örnek:
The Tenth Amendment provides a central tenet of federalism....
ABD federal bir devlettir (federal state). Yani ABD’de federal sistem (federal system) uygulanmaktadır.
Bunun anlamı, birbirlerinden ayrı federe devletler ile bir federal devletin aynı anda bulunmasıdır. Söz konusu federe devletler, Türkçede eyalet olarak adlandırdığımız devletlerdir. Bu eyaletlere İngilizcede state denir. Dolayısıyla, mesela, Texas bir state’tir.
Federal devlet, federal government olarak isimlendirilir. Government Türkçeye genelde hükümet olarak çevriliyor. Ancak devlet alternatifini daima ilk önce düşünmelisiniz. Bununla birlikte yönetim, idare, hükümet tercihlerini de göz önünde bulundurmalısınız. Mesela, state government, federal government’a karşılık olarak eyalet düzeyindeki devleti, yönetimi ifade eder. Bununla birlikte Trump’s government dendiğinde Trump’ın devleti değil, hükümeti/yönetimi kastedilir.
Devletin üç gücünden/erkinden bahsederiz: Yasama – Yürütme – Yargı
Devletin (government/state) bu anlamdaki erkleri/güçler power kelimesi ile karşılanır. Power kelimesi ile karşılaştığınızda bağlama göre Türkçede farklı kelimeler bulmak zorunda olduğunuzu unutmayın. Power kimi zaman erk/güç, kimi zaman yetki anlamına gelir.
Devletin üç erki:
Bu erkler üç ayrı organa verilmiştir:
Bu organlar aynı zamanda şu şekilde isimlendirilir:
Kuvvetler/güçler/erkler ayrılığı: Separation of powers
Federal düzeyde, ABD’de yasama organı “the Congress”dir, yani Kongre. Kongre iki kanattan oluşur: Senato (the Senate) ve Temsilciler Meclisi (the House of Representatives).
Federal düzeyde, ABD’de yürütmeyle görevli ve sorumlu olan, Amerikan Başkanıdır, yani the President of the United States.
Federal düzeyde, ABD’de yargı erki Yüksek Mahkeme - Supreme Court ile diğer federal mahkemeler -federal courts- tarafından kullanılır. Eyaletlerde de eyalet düzeyinde Supreme Court’lar bulunduğundan, federal Yüksek Mahkeme için genellikle US Supreme Court ifadesi kullanılır. US Supreme Court’un en önemli görevi, yasaların anayasaya uygunluğunun denetimidir. Bu göreve judicial review adı verilir.
Eskişehir'de mukim, hukukçu, felsefeyle iştigal eden, edebiyat seven bir akademisyen eskisiyim.